OTURUM 4: DİJİTAL AYAK İZİM KAÇ NUMARA?

AMAÇ: Dijital ayak izi ve çerez kavramının öğrenilmesi ve yönetimi.

KONU İÇERİKLERİ:

• Dijital ayak izi nedir ve niçin önemlidir?
• Çerez acaba ne demek?
• Tarayıcımın gizlilik ayarlarını nasıl yaparım?

METİN

Dijital Ayak İzi Nedir?

Dijital ayak izi, dijital ortamlarda paylaştığımız tüm bilgilerimizin sanal dünyada bulunan tüm herkesin görebileceğini, erişebileceğini, bu bilgilerimizin silinmeyeceğini ve sürekli kalabileceğini ifade eden bir tanımdır.

Peki bu ayak izlerine örnekler nedir?

• İnternetten videolar ve filmler izlemek
• Arama motorlarından herhangi bir şey aramak (bilgi, ödev vb.)
• İnternetten alışveriş yapmak
• Sosyal ağlarda gezinmek
• Çevrimiçi sohbet etmek
• Fotoğraf ve video gibi görseller paylaşmak
• Çevrimiçi ortamlarda kişisel bilgilerimizi paylaşmak ile oluşan izlerimizdir.

Kısaca internette yaptığımız her şeydir ve hiçbir zaman silinmeyen verilerimizdir.

Bu yüzden dijital ortamlarda tüm adımlarımıza dikkat etmeliyiz. Çünkü bıraktığımız her iz beklenmedik biranda karşımıza çıkabilir ve bizim için riskli durumlara yol açabilir. Bunun için bir paylaşımda bulunmadan önce şunları kendimize sormamız gerekir;

• İnternet üzerinden hangi bilgilerimi paylaşmam güvenli ya da güvensizdir?
• Paylaştığım içerikte başkalarının bilmesini istemediğim bir şey var mı?
• Dijital ortamlarda paylaştığım bu bilgilerin silinmeyecek olması ileride bana herhangi bir sıkıntı yaratır mı?

Çerez Ne Demek?

Bir internet sitesini kullandığımızda bu sitelerin, dijital cihazlarımıza (cep telefonu, tablet ve bilgisayar gibi) bıraktığı hatırlatma dosyalarıdır. Bu dosyalarda açtığımız oturum bilgileri gibi önemli verilerimiz bulunur.

Çerezleri önlemek için alabileceğimiz güvenlik önlemleri ise şunlardır;

• Bilmediğimiz ve güvenmediğimiz internet sitelerinde dolaşmamalıyız. Çünkü birçok riskler ve tuzaklar barındırabilir.
• Sık kullandığımız siteleri sık kullanılanlar listesine yani favorilerimize eklemeliyiz.
• E-postamıza gelen istenmeyen ve bilinmeyen bağlantılara tıklamamalıyız.
• Kullandığımız tarayıcıların gizlilik ayarlarını yapmalıyız ve bu ayarları kişiselleştirmeliyiz.

Tarayıcımın Gizlilik Ayarlarını Nasıl Yaparım?

• Güvendiğimiz sitelere çerez için onay verebiliriz. Ancak güvenmediğimiz sitelerin çerez onaylarını devre dışı bırakmalıyız.
• Tarayıcımızın geçmişi hatırlama seçeneği kapatmalıyız.
• Arama motorları olan FireFox, Google Chrome ve İnternet Explorer gibi uygulamaların çerez ayarlarını yapmak için;

Araçlar- internet seçeneklerinden ya da sitede bulunan sağ üstte yer alan 3 noktadan Ayarlar-Gizlilik bölümünden ulaşarak yapabiliriz.